معرفی کتاب «فیه ما فیه »

 

کتاب«فیه ما فیه »

 نویسنده: مولانا جلالالدین محمد بلخی  با تعلیقات بدالزمان فروزانفر

 

توضیحات

 مولانا زبان خاصی دارد ف نه به رندی حافظ نه به حکمت اندرز  گویی سعدی  که زبانی است به قدرت عرفان و به میزان فلسفه و منطق دل، اگرچه در صراط عقل . او از شیوایی زبان عامه ،بهرۀ فراوانی می گیرد . ولی برای درک مثنوی مولانا باید با شرح حالات روحی او آشنا بود که این مهم زمانی مرتفع  میگردد که حد اقل کتاب «فیه ما فیه »یا «شرح فیه ما فیه »را مطالعه نمایید.

فیه مافیه مجموعۀ مقالات و تقریرات مولاناست که بتدریج به دست بهاء الدین یا دیگر مریدان تحریر شده و از نظر مولانا گذشته است. مرحوم استاد بدیع الزمان فروزانفر با مقایسه چندین نسخ خطی در سال 1330 تصحیح این کتاب را بپایان رساند و استاد ارجمند:                        دکترحسین محی الدین الهی قمشه ای سالها بعد، قسمت هائی از کتاب فیه مافیه را انتخاب و براساس موضوعات مختلف طبقه بندی نموده و بر هر موضوع شرحی توسط استاد داده شده است که این مجموعه در کتابی بنام گزیده فیه و مافیه متشر شده است.

سا لها پیش چند بار سعی کردم که کتاب مثنوی را مطالعه کنم ولی هر وقت سراغ آن رفتم درک ان را مشکل یافتم تا اینکه چند سال قبل کتاب گزیدۀ فیه مافیه را مطالعه کردم و بدینوسیله توانستم با افکار مولانا آشنا شوم و درک بهتری از مثنوی داشته باشم.  به نظر من کتاب فیه مافیه و گزیده آن مانند کشتی می ماند که با آن می توان وارد دریای مثنوی شد و این شاید به دو دلیل باشد یکی اینکه این دو کتاب به نثر می باشد و موضوعات مورد بحث دارای شرح می باشد که معمو لا درک نثر ساده تر از درک شعر می باشد که غالبا به زبان استعاره می باشد و دلیل دیگر اینکه در کتاب گزیده موضوعات طبقه بندی شده که به درک مثنوی و افکار مولانا کمک می کند.

در کتاب گزیده فیه مافیه حدود یک سوم از متن اصلی کتاب انتخاب شده است که در این سایت کل کتاب فیه مافیه طبقه بندی و در حد امکان شرح داده شده است، البته برای آن یک سوم  از طبقه بندی و شرح کتاب گزیده فیه مافیه عینا استفاده شده است و برای دو سوم بقیه نیز سعی شده از روشی که استاد الهی قمشه ای در طبقه بندی مطالب داشته استفاده گردد البته این سعی در حدود بضاعت بوده که صد البته با توان علمی استاد قابل مقایسه نیست. 

مأخذ مورد استفاده فیه مافیه از چاپ یازدهم متن تصحیح شده مرحوم استاد بدیع الزمان فروزانفر است که توسط انتشارات امیر کبیر در سال 1385 به طبع رسیده است و مأخذ مورد استفاده گزیده فیه مافیه چاپ دهم این کتاب می باشد که در سال 1384 توسط شرکت انتشارات علمی و فرهنگی به طبع رسیده است .